Hoạt động của GV HĐ1: Tìm hiểu các bước làm bài văn lập luận chứng minh - Hãy nêu các bước của quá trình tạo lập VB. - Ghi đề bài, hướng dẫn HS thực hiện từng bước cho đề. Bước1: Tìm hiểu đề, tìm ý: - Hãy xác định yêu cầu chung của đề. -HS nắm được các bước làm bài văn lập luận chứng minh. 1.2.Kĩ năng: - HS biết tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý và viết các phần, đoạn trong bài văn chứng minh. 1.3.Thái độ: - Giáo dục ý thức phân tích, sáng tạo trong học tập bộ môn. 2. NỘI DUNG HỌC TẬP : 1. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh. a) Tìm hiểu đề và tìm ý. – Đề yêu cầu điều gì? Thao tác này nhằm xác định yêu cầu chung của đề. – Chúng ta phải chứng minh điều gì? Thao tác này nhằm xác định cụ thể vấn đề cần chứng minh. Điều cần chứng minh có Dưới đây là chi tiết cách làm bài văn lập luận chứng minh cho học sinh lớp 7. 2.1. Tìm hiểu đề, tìm ý trong của bài văn lập luận chứng minh. Đây là bước rất quan trọng trong cách làm bài văn lập luận chứng minh. Vì chỉ có đọc kỹ đề, vạch rõ ý thì người viết mới Soạn bài Cách làm văn lập luận chứng minh I. Các bước làm bài văn lập luận giải thích . Đề: Nhân dân ta có câu tục ngữ "Đi một ngày đàng học một sàng khôn". Hãy giải thích (làm sáng tỏ nội dung câu tục ngữ đó) 1. Tìm hiểu đề - Tìm ý: a) Tìm hiểu đề: - Yêu cầu Vay Tiền Nhanh. Văn lập luận chứng minh là một kiểu của dạng văn nghị luận. Chứng minh ở đây có nghĩa là dùng lí lẽ, lập luận,…của mình để làm rõ vấn đề. Tìm hiểu chung về văn lập luận chứng minhLập luận chứng minh là dùng các lí lẽ, chứng cứ xác thực, đáng tin cậy, được mọi người thừa nhận để khẳng định một luận điểm, ý kiến, nhận định hay đánh giá về sự đúng sai, lợi hại về một vấn lập luận chứng minh, dẫn chứng giữ vai trò chính. Dẫn chứng này lấy từ thực tế như số liệu, con người, hoặc văn học như danh ngôn, tác phảm, nhân vật,…Dẫn chứng có giá trị khi xuất xứ rõ ràng, được thừa nhận. Do vậy, dẫn chứng là phải được lựa chọn và thẩm tra kĩ càng, cẩn thận. Yêu cầu của dẫn chưng phải đảm bảo phù hợp với vấn đề, chính xác, tiêu biểu, toàn diện. Dẫn chứng được sắp xếp, trình bày theo một hệ thống nhất định của người bước làm bài văn lập luận chứng minha, Tìm hiểu đề và tìm ýĐề yêu cầu gì?Thao tác này nhằm xác định yêu cầu chính của đề ta cần phải chứng minh điều gì?Việc này nhằm mục đích xác định cụ thể vấn đề cần chứng minh. Điều càn chứng minh có thể được đưa ra dưới dạng luận điểm cho sẵn hoặc dưới một câu văn, câu thơ, câu nói, hình ảnh,… Đối với những đề mà vấn đề yêu cầu chứng minh đưa ra gián tiếp, ta phải xác định được một cách cụ thể, chính xác vân đề qua hình ảnh, cách biểu luận chứng minh theo cách nào?Tùy theo từng luận điểm cụ thể mà lựa chọn cách lập luận theo các hướng”Dùng lí lẽ và phân tích lí lẽb, Lập dàn bàiDàn bài văn nghị luận gồm 3 phần mở bài, thân bài, kết bài. Xác định nội dung của từng phần, mối quan hệ của các phần, trình tự triển khai các luận cứ trong từng phần, cách đưa dẫn chứng cho mỗi luận điểm, lí lẽ,…Mở bài Nêu ý nghĩa vấn đề cần chứng minh, khái quát ý kiến của mình về vấn đề bàiTriển khai luận điểm chính bằng các luận điểm những lĩ lẽ nào để chứng minh?Lựa chọn các dẫn chứng để thuyết phục cho lý lẽCân nhắc việc sắp xếp các luận cứ lí lẽ và dẫn chứng sao cho thuyết bài Khẳng định tính đúng đắn của điều đã chứng minh, Mở rộng vấn Viết bàiDựa vào dàn ý đã xây dựng, học sinh bắt đầu triển khai, hoàn thiện các phàn mở bài, thân bài và kết sẽ có các cách viết mở bài như sauĐi thẳng vào vấn đề cần chứng minhĐi từ cái chung, dẫn dắt đến cái cần chứng thực tiễn dẫn đến các vấn đề cần chứng dụ bài văn mẫu lập luận chứng minhĐề bài Hãy chứng minh lời khuyên của nhân dân ta trong câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” đã được thể hiện tự nhiên trong cuộc tục ngữ khuyên điều gì?Lời khuyên ấy được nhân dân ta thể hiện như thế nào trong cuộc sống từ xưa đến nay?Những việc làm của ai, làm gì chứng tỏ đạo lý trong lời khuyên đã được thể hiện?Suy nghĩ về đạo lý đó trong tương đó, chúng ta đi vào lập dàn ýMở bài dẫn dắt vào vấn tục ngữ qua những hình ảnh ẩn dụ đã khuyên phải biết giúp đỡ những người khó khăn,Chứng minh đạo lý đó đã được thể hiện trong đời sống và đã phát huy tác lời khuyên Một miếng khi đói bằng một gói khi no, thương người như thể thương thân,…Những việc làm cụ lí đó đã được nhân dân thể hiện tự nhiên, rộng khắp, thành phong trào,…Tình yêu thương giúp đỡ giữa các vùng miền trong cả đỡ bà con vùng lũ lụt, thiên tai, tai nạn giao thôngTrẻ em khó khăn, hộ nghèoTình yêu thương, giúp đỡ đã vượt qua giới hạn biên giới, giúp các nhân dân trên thế giới mỗi khi xảy ra thiên nghĩ về việc thực hiện và phát huy hiệu quả của đạo lí đó.[presscloud] 4 I – CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH1. Tìm hiểu đề và tìm Lập dàn bài3. Viết Đọc lại và sửa – LUYỆN TẬP Cách làm bài văn lập luận chứng minh I – CÁC BƯỚC LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN CHỨNG MINH Cho đề văn Nhân dân ta thường nói “Có chí thì nên”. Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó. 1. Tìm hiểu đề và tìm ý. a Xác định yêu cầu chung của đề. Đề nêu ra một tư tưởng thể hiện bằng một câu tục ngữ và yêu cầu chứng minh tư tưởng đó là đúng đắn. b Từ đó hãy cho biết câu tục ngữ khẳng định điều gì. Chí có nghĩa là gì? Câu tục ngữ khẳng định vai trò, ý nghĩa to lớn của chí trong cuộc sống. Chí có nghĩa là hoài bão, lí tưởng tốt đẹp, ý chí, nghị lực, sự kiên trì. Ai có các điều kiện đó thì sẽ thành công trong sự nghiệp. c Muốn chứng minh thì có hai cách lập luận một là nêu dẫn chứng xác thực, hai là nêu lí lẽ xem bài Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh. – Xét về lí lẽ ta thấy, bất cứ việc gì, dù xem ra có vẻ giản đơn như chơi thể thao, học ngoại ngữ,… nhưng không có chí, không chuyên tâm, kiên trì thì liệu có làm được không? Huống gì ở đời, làm việc gì mà không gặp khó khăn! Nếu gặp khó khăn mà bỏ dở thì chẳng làm được gì! – Xét về thực tế, xưa nay đã có biết bao tấm gương nêu cao ý chí, nhờ có chí mà thành công! Hãy nêu một số tấm gương tiêu biểu. Ví dụ như anh Nguyễn Ngọc Kí bị liệt cả hai tay, phải tập viết bằng chân mà tốt nghiệp đại học; các vận động viên khuyết tật điều khiển xe lăn bằng tay mà đoạt huy chương vàng! Cô Pa-đu-la người Anh bị mù mà trở thành người mẫu thời trang. Ông Ốt-xtơ-rốp-xki bị mù mà trở thành nhà văn nổi tiếng,… Các ví dụ trong bài Đừng sợ vấp ngã đều là những tấm gương kiên trì làm nên sự nghiệp. 2. Lập dàn bài a Mở bài Nêu vai trò quan trọng của lí tưởng, ý chí và nghị lực trong cuộc sống mà câu tục ngữ đã đúc kết. Đó là một chân lí. b Thân bài phần chứng minh – Xét về lí + Chí là điều rất cần thiết để con người vượt qua mọi trở ngại. + Không có chí thì không làm được gì. – Xét về thực tế + Những người có chí đều thành công nêu dẫn chứng. + Chí giúp người ta vượt qua những khó khăn tưởng chừng không thể vượt qua được nêu dẫn chứng. c Kết bài Mọi người nên tu dưỡng ý chí, bắt đầu từ những việc nhỏ, để khi ra đời làm được việc lớn. 3. Viết bài. Viết từng đoạn, từ Mở bài cho đến Kết bài. a Mở bài Có thể chọn một trong các cách mở bài sau đây – Đi thẳng vào vấn đề “Hoài bão, ý chí, nghị lực là điều không thể thiếu đối với những ai muốn thành đạt. Câu tục ngữ của dân gian Có chí thì nên đã nêu bật tầm quan trọng đó”. – Suy từ cái chung đến cái riêng “Sống tức là khắc phục khó khăn. Không có ý chí, niềm tin, nghị lực để khắc phục mọi trở ngại trên đường đời thì không thể thành đạt được. Do đó, từ xưa nhân dân ta đã dạy Có chí thì nên”. – Suy từ tâm lí con người “Ở đời mấy ai mà không mong muốn được thành đạt về sự nghiệp? Nhưng không phải ai cũng có đủ niềm tin, nghị lực để tiếp tục sự nghiệp cho đến thành công. Bởi thế cho nên từ xưa nhân dân ta đã dạy Có chí thì nên”. b Thân bài – Trước hết, phải có từ ngữ chuyển đoạn, tiếp nối phần Mở bài Thật vậy… hoặc Đúng như vậy… – Viết đoạn phân tích lí lẽ. – Viết đoạn nêu các dẫn chứng tiêu biểu về những người nổi tiếng, vì ai cũng biết họ nên dễ có sức thuyết phục. c Kết bài – Có thể sử dụng từ ngữ chuyển đoạn Tóm lại…, hoặc nhắc lại ý trong phần Mở bài “Câu tục ngữ đã cho ta bài học…”. – Chú ý Kết bài nên hô ứng với Mở bài. + Nếu mở bài đi thẳng vào vấn đề thì kết bài cũng nêu ngay bài học “Mỗi người chúng ta nên tu dưỡng ý chí, hoài bão, nghị lực để làm được những gì ta mong muốn”. + Nếu mở bài bằng cách suy từ cái chung đến cái riêng thì có thể kết bài bằng ý “Mỗi người chỉ sống có một lần, chỉ có một thời tuổi trẻ, nếu không có ý chí, hoài bão, nghị lực để làm một công việc xứng đáng, chẳng phải là đáng tiếc lắm hay sao?”. + Nếu mở bài bằng cách suy từ tâm lí ngại khó, thì nên kết bằng ý “Cho nên có hoài bão tốt đẹp là rất đáng quý, nhưng đáng quý hơn nữa là nghị lực và niềm tin, nó đảm bảo cho sự thành công của con người”. 4. Đọc lại và sửa chữa. * Ghi nhớ – Muốn làm bài văn lập luận chứng minh thì phải thực hiện bốn bước tìm hiểu đề và tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc lại và sửa chữa. – Dàn bài + Mở bài Nêu luận điểm cần được chứng minh. + Thân bài Nêu lí lẽ và dẫn chứng để chứng tỏ luận điểm là đúng đắn. + Kết bài Nêu ý nghĩa của luận điểm đã được chứng minh. Chú ý lời văn phần Kết bài nên hô ứng với lời văn phần Mở bài. – Giữa các phần và các đoạn văn cần có phương tiện liên kết. II – LUYỆN TẬP Cho hai đề văn sau Đề 1 Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ Có công mài sắt, có ngày nên kim. Đề 2 Chứng minh tính chân lí trong bài thơ Không có việc gì khó Chỉ sợ lòng không bền Đào núi và lấp biển Quyết chí ắt làm nên. Hồ Chí Minh Em sẽ làm theo các bước như thế nào? Hai đề này có gì giống và khác so với đề văn đã làm mẫu ở trên? Chứng minh rằng Có chí thì nên – Nghị luận lớp 7 Soạn văn 7 siêu ngắnMời các bạn tham khảo tài liệu Soạn Văn 7 siêu ngắn bài Cách làm văn lập luận chứng minh. Tài liệu Soạn Ngữ văn 7 tập 2 bao gồm lời giải ngắn gọn, dễ hiểu cho các câu hỏi trong SGK Ngữ văn lớp 7, từ đó giúp các em học sinh nắm bắt bài học dễ dàng. Sau đây mời các em tham khảo chi văn 7 siêu ngắn bài Cách làm văn lập luận chứng minhI. Các bước làm bài văn lập luận chứng minhII. Luyện tậpI. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh1. Tìm hiểu đề và tìm ý2. Lập dàn ý3. Viết bài4. Đọc lại và sửa chữaII. Luyện tập- Cả hai đề văn đều rất giống chân lí ở bài văn mẫu có chí thì nên- Tuy nhiên cách thức diễn đạt khác nhau+ Đề 1 lấy một hành động của ý chí làm nguyên nhân có công mài sắt là có chí và một kết quả cụ thể có ngày nên kim tức là thì nên+ Đề 2 hai dòng đầu nói rõ hơn câu tục ngữ, hai dòng sau dùng bằng chứng để thấy khả năng diệu kì của chí- Làm theo các bước như sauĐề 1A, MB giới thiệu vấn đề có công mài sắt có ngày nên kimB,TB- Giải thích nghĩa của câu tục ngữ có chí phấn đấu chăm chỉ rèn luyện ắt có ngày thành công- Chứng minh câu tục ngữ+ Mọi việc đều cần sự cố gắng phấn đấu, nỗ lực không ngừng của bản thân mới đem lại hiệu quả+ Thành quả luôn là phản lực tương đương của công sức ta đã bỏ ra+ Lười nhác chỉ chuốc lấy thất bại+ Dẫn chứng- Bài học rút ra cho bản thânC, KB khái quát lại vấn đềĐề 2A, MB giới thiệu vấn đềB, TB- Giải thích nội dung bài thơ có chí ắt làm nên- Chứng minh chân lí+ Không có việc gì làm khó được ta khi ta đã có quyết tâm+ Chí khí là nguồn sức mạnh dồi dào to lớn đưa ta đi tới thành công+ Không có chí khí ta mãi chẳng thể nào có được thành công mình muốn+ Dẫn chứng- Bài họcC, KB khái quát vấn đềChuyên mục Soạn văn 7 siêu ngắn do VnDoc giới thiệu sẽ giúp các em học sinh biết cách soạn các bài Ngữ văn lớp 7, từ đó nắm kiến thức bài học một cách nhanh chóng dễ dàng. Hy vọng tài liệu này cũng sẽ giúp các em học sinh học tốt Ngữ văn 7 Soạn bài Cách làm văn lập luận chứng minh siêu ngắn, các bạn có thể tham khảo thêm tài liệu Ngữ văn lớp 7, Soạn văn lớp 7, Học tốt Ngữ Văn lớp 7, Soạn Văn lớp 7 ngắn nhất, Tài liệu học tập lớp 7 được cập nhật liên tục trên để học tốt môn Ngữ văn lớp 7 hơn. Ngày đăng 26/03/2014, 1741 I. KIẾN THỨC CƠ BẢN 1. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh a Tìm hiểu đề và tìm ý - Đề yêu cầu điều gì? Thao tác này nhằm xác định yêu cầu chung của đề. - Chúng ta phải chứng minh điều gì? Thao tác này nhằm xác định cụ thể […] suy nghĩ về đời sống tình cảm gia đình trong chiến tranh qua truyện ngắn chiếc lược ngà, Csuy nghĩ của em về đức tính tự tin, hien tai la nguyen khi cua quoc gia, soạn lòng yêu nước, Van mau bai rung xa nu, ta ve mua xuan, bai van chung jminh cau tuc ngu that bai la me thanh conh, phan tich doan tholop lop may cao cung nho nhatrang giang cua huy can, giải thích câu tuc ngữ có chí thì nên, Bai văn ta canh mua hè I. KIẾN THỨC CƠ BẢN1. Các bước làm bài văn lập luận chứng minha Tìm hiểu đề và tìm ý- Đề yêu cầu điều gì?Thao tác này nhằm xác định yêu cầu chung của Chúng ta phải chứng minh điều gì?Thao tác này nhằm xác định cụ thể vấn đề cần chứng minh. Điều cần chứng minh có thể được đưa ra dướidạng luận điểm cho sẵn hoặc dưới dạng một câu văn, câu thơ, câu nói, hình ảnh… Đối với những đề mà vấn đề cần chứng minh được đưa ra một cách gián tiếp, ta phải xác định được một cách cụ thể, chính xác vấn đề qua hình ảnh, cách biểu đạt, chẳng hạn Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ Có công mài sắt, có ngày nên kim. Với đề kiểu này, một mặt phải cắt nghĩa được nghĩa đen của hình ảnh mài sắt à nên kim, mặt khác, phải hiểu được ngụ ý của hình ảnh này khuyên nhủ con người phải biết kiên trì, nhẫn nại, bền chí thì sẽ đạt được kết Luận điểm của bài văn sẽ là gì?Thao tác này nhằm xác định luận điểm cụ thể cho bài văn luận điểm có thể dùng được để đặt nhan đề cho bài văn.- Lập luận chứng minh theo cách nào?Tuỳ theo từng luận điểm cụ thể mà lựa chọn cách lập luận theo các hướng+ Dùng lí lẽ và phân tích lí lẽ;+ Dùng lí lẽ và dẫn chứng;+ Kết hợp cả Lập dàn bàiLập dàn bài theo bố cục ba phần, xác định nội dung của từng phần, mối quan hệ giữa các phần, trình tự triển khai các luận cứ trong từng phần, cách đưa dẫn chứng cho mỗi luận điểm, lí lẽ,…- Mở bàiNêu ý nghĩa vấn đề cần chứng minh, khái quát ý kiến của mình về vấn đề Thân bài+ Triển khai luận điểm chính bằng các luận điểm nhỏ nào?+ Dùng những lí lẽ nào để chứng minh?+ Lựa chọn các dẫn chứng để thuyết phục cho lí lẽ.+ Cân nhắc việc sắp xếp các luận cứ lí lẽ và dẫn chứng sao cho có sức thuyết phục Kết bàiKhẳng định tính đúng đắn của điều đã chứng minh. Mở rộng ý nghĩa của vấn Viết bàiDựa vào dàn ý đã xây dựng, viết từ Mở bài, từng đoạn của Thân bài và Kết Cách viết Mở bài Có các cách sau+ Đi thẳng vào vấn đề cần chứng minhChẳng hạn, với đề văn Nhân dân ta thường nói “Có chí thì nên”. Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó. Có thể viết Mở bài như sauCó ý chí, nghị lực thì sẽ thực hiện được hoài bão của mình, mới có thể trở thành người thành đạt. Đúng như nhân dân ta đã đúc kết “Có chí thì nên”.+ Đi từ cái chung, dẫn dắt đến cái cần chứng minhCũng với đề văn trên, theo cách này có thể viếtCuộc sống bao giờ cũng đầy những khó khăn, thách thức. Người ta sống tức là biết khắc phục khó khăn, vượt qua những thách thức để vươn tới thành công. Thiếu đi ý chí, nghị lực sẽ không bao giờ đến được bến bờ của thành công, đúng như dân gian vẫn thường nói Có chí thì nên.+ Từ thực tiễn để dẫn vào vấn đề cần chứng minhVới đề văn trên, theo cách này có thể viếtAi mà chẳng muốn thành đạt. Song không phải ai cũng có được ý chí, nghị lực để có thể thành đạt. Nhân dân ta đã dạy rất đúng về điều này Có chí thì Cách viết Thân bài+ Chú ý viết tuần tự từng đoạn, lựa chọn các từ ngữ, câu kết nối, chuyển tiếp giữa các phần, các đoạn. Đối với văn lập luận chứng minh, ta thường gặp các từ ngữ chuyển tiếp như Thật vậy,…; Quả đúng như vậy,…; Có thể thấy rõ…; Điều đó được chứng tỏ…; …+ Khi phân tích lí lẽ, cần chú ý tính lôgic, chặt chẽ;+ Khi đưa dẫn chứng cần tập trung phân tích những biểu hiện tiêu biểu, gắn với luận điểm, lí lẽ của mình,không nên kể lể dài Kết bài+ Người ta thường sử dụng những từ ngữ để chuyển ý khi kết bài như Tóm lại,…; Như vậy,…; Đến đây, có thể khẳng định…+ Chú ý sự hô ứng giữa Mở bài và Kết bài Mở bài theo cách nào thì Kết bài cũng phải theo cách Đọc lại và sửa chữa- Kiểm tra lại cách diễn đạt, cách dùng các từ ngữ lập luận, các từ ngữ chuyển tiếp,…- Soát các lỗi về chính tả, dùng từ, viết câu,…II. RÈN LUYỆN KĨ NĂNGCác đề văn sau đây có gì giống và khác nhau?Đề 1 Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ Có công mài sắt, có ngày nên 2 Hãy chứng minh tính chân lí trong bài thơKhông có việc gì khóChỉ sợ lòng không bềnĐào núi và lấp biểnQuyết chí ắt làm nên.Hồ Chí MinhGợi ý So sánh ở từng khía cạnh để nhận biết sự giống và khác nhau giữa các đề- Về yêu cầu cùng là chứng minh tính đúng đắn của một luận điểm chứng minh tính chân lí đồng nghĩa với chứng minh tính đúng đắn.- Về vấn đề cần chứng minh, hãy so sánh+ Có công mài sắt, có ngày nên kim.+ Không có việc gì khóChỉ sợ lòng không bềnĐào núi và lấp biểnQuyết chí ắt làm cho cùng thì ý nghĩa của câu tục ngữ và bài thơ trên không khác nhau. Nhưng phải lưu ý sự khác nhau về cách biểu đạt. Câu Có công mài sắt có ngày nên kim nói về vai trò của ý chí, nghị lực một cách gián tiếp thông qua hình ảnh mài sắt thành kim. Bài thơ của Hồ Chí Minh, vừa trực tiếp nói về ý chí, nghị lực, sự bền bỉ Không có việc gì khó, Chỉ sợ lòng không bền, vừa mượn hình ảnh để nói về khó khăn, thách thức Đào núi và lấp biển. Đối với cách biểu đạt gián tiếp, mượn hình ảnh để nói thì trước khi tiến hành chứng minh cần phân tích, cắt nghĩa từ nghĩa đen của từ ngữ để xác định được vấn đề cần chứng từ khóa trọng tâm " cần nhớ " của bài viết trên hoặc " cách đặt đề bài " khác của bài viết trên• cho đề văn nhân dân ta thường nói có chí thì nên hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó• Nhân dân ta thường nói Có chí thì nên Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó• tìm hiểu đề văn chứng minh mẫu• Tìm luận điểm luận cứ lập luận cho đề văn có chí thì nen, . kết quả. - Luận điểm của bài văn sẽ là gì? Thao tác này nhằm xác định luận điểm cụ thể cho bài văn luận điểm có thể dùng được để đặt nhan đề cho bài văn . - Lập luận chứng minh theo cách nào? Tuỳ. THỨC CƠ BẢN 1. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh a Tìm hiểu đề và tìm ý - Đề yêu cầu điều gì? Thao tác này nhằm xác định yêu cầu chung của đề. - Chúng ta phải chứng minh điều gì? Thao tác. khai các luận cứ trong từng phần, cách đưa dẫn chứng cho mỗi luận điểm, lí lẽ,… - Mở bài Nêu ý nghĩa vấn đề cần chứng minh, khái quát ý kiến của mình về vấn đề đó. - Thân bài + Triển khai luận - Xem thêm -Xem thêm Cách làm bài văn lập luận chứng minh - văn mẫu, Cách làm bài văn lập luận chứng minh - văn mẫu, Table of Contents I. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh 1. Tìm hiểu đề và tìm ý 2. Lập dàn ý 3. Viết bài 4. Đọc lại và sửa chữa II. Phân tích kiểu văn bản III. Ghi nhớ I. Các bước làm bài văn lập luận chứng minh Cho đề văn Nhân dân ta thường nói “Có chí thì nên". Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó. 1. Tìm hiểu đề và tìm ý a Tìm hiểu đề Theo đề văn trên, vấn đề cần tìm hiểu ở đây là nội dung của câu tục ngữ. Từ đó, người viết bày tỏ quan điểm, ý kiến của mình về vấn đề cần tìm hiểu là đồng tình với nội dung lời khuyên mà câu tục ngữ đưa ra. Câu tục ngữ đưa ra lời khuyên về sức mạnh của ý chí Nếu có ý chí, nghị lực và quyết tâm khi thực hiện một việc, một mục tiêu nào đó, chúng ta sẽ thành công. Người viết cần thể hiện sự đồng tình, sự tin tưởng của mình vào lời khuyên này. Để thực hiện yêu cầu này, người viết cần sử dụng phương thức biểu đạt chủ yếu là nghị luận để tạo lập văn bản. Thao tác mà đề yêu cầu trong bài viết là “ chứng minh”, vì vậy, người viết cần sử dụng các lí lẽ và dẫn chứng xác thực, tiêu biểu để thuyết phục người đọc tin tưởng vào quan điểm của mình. b Tìm ý Trong bước tìm ý, người viết cần huy động mọi tri thức có liên quan đến nội dung lời khuyên của câu tục ngữ và thao tác cơ bản cần thực hiện là thao tác chứng minh. Các tri thức này có thể xuất hiện theo trình tự ngẫu nhiên trong suy nghĩ của người viết. Có thể các tri thức này còn thiếu hoặc thừa hoặc không có hệ thống, không sao cả, việc sắp xếp và chọn lọc ý đã có bước lập dàn ý đảm nhiệm. Ở đây, người viết có thể nhớ lại hoặc tìm kiếm các tư liệu có liên quan để thực hiện bước tìm ý. Người viết có thể huy động các kiến thức liên quan như khái niệm tục ngữ, nghĩa của từ “chí”, nội dung của câu tục ngữ, các lí lẽ và các dẫn chứng có thể sử dụng,…Cụ thể như tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt tự nhiên, lao động sản xuất, xã hội được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hàng ngày. Câu tục ngữ đã đề cập đến sức mạnh của “chí”. “Chí” là hoài bão, lí tưởng tốt đẹp. Câu tục ngữ khuyên ta nếu có ý chí, quyết tâm thì sẽ thành công, đạt được điều ta mong muốn. c Xây dựng lập luận dự kiến Lập luận trong văn chứng minh chủ yếu là nêu lí lẽ và đưa ra các dẫn chứng tiêu biểu, xác thực. Về lí lẽ, các lí lẽ mà chúng ta có thể sử dụng như cuộc đời luôn có nhiều khó khăn nên nếu ta không có ý chí thì làm sao ta có thể thành công; Nếu ta có ý chí thì không chỉ đạt được mục tiêu của mình mà ta còn vô tình có được những năng lực và phẩm chất quan trọng, cần thiết trong quá trình phấn đấu bằng ý chí và niềm tin để đạt được thành công. Về dẫn chứng, ta có thể sử dụng các văn bản trong sách giáo khoa như văn bản “Đừng sợ vấp ngã” hay các tấm gương người nổi tiếng trên báo, đài, trang web, …để làm dẫn chứng. Cần có sự phân tích dẫn chứng như nguyên nhân, động lực, kết quả, cách làm, …tránh việc kể lể dài dòng dẫn chứng, sa đà vào những ý không cần thiết. 2. Lập dàn ý Trong bước lập dàn ý, ta tiến hành sắp xếp các ý thành các phần rõ ràng, mạch lạc và theo đúng bố cục của một bài tập làm văn. Tuy nhiên, người viết lưu ý rằng các ý trong bước này có thể được điều chỉnh về vị trí, bỏ đi hoặc thêm ý vào trong bước viết bài hoàn chỉnh. Người viết không nên khư khư cứng nhắc khi biến dàn ý thành bài viết hoàn chỉnh nhất là khi làm bài kiểm tra thường có giới hạn về thời gian làm bài. Bố cục của bài văn chứng minh gồm các phần sau đây a Mở bài Dẫn vào vấn đề cần nghị luận có thể chọn dẫn vào bằng một trong nhiều cách như từ góc độ giá trị của tục ngữ; từ vai trò của ý chí trong cuộc sống; từ các câu tục ngữ tương tự về ý nghĩa; từ quy luật của đời sống xã hội;… Trình bày câu tục ngữ Khẳng định tính đúng đắn của câu tục ngữ b Thân bài Chia làm nhiều đoạn văn theo trình tự thích hợp Khái quát chung về nội dung, ý nghĩa của câu tục ngữ Trình bày lí lẽ chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ. Các lí lẽ này có thể sắp xếp từ phạm vi rộng đến phạm vi hẹp hay theo trình tự thời gian Dẫn ra các dẫn chứng tiêu biểu và xác thực về các tấm gương giàu ý chí trong cuộc sống và thành công. Phân tích các dẫn chứng này chọn lọc các chi tiết ngắn gọn trong câu chuyện kết hợp nhận xét về các chi tiết. Các dẫn chứng cần được sắp xếp theo trình tự thời gian, ưu tiên người nước ngoài trước mới đến người Việt Nam. Liên hệ, phê phán hoặc mở rộng vấn đề xem xét vấn đề ở nhiều góc độ, tránh cách hiểu phiến diện, máy móc c Kết bài Khẳng định lại tính đúng đắn của câu tục ngữ. Rút ra bài học nhận thức chung hoặc cho bản thân. 3. Viết bài Khi đã có dàn ý, người viết tiến hành liên kết các ý đã có để tạo thành các câu văn, đoạn văn hoàn chỉnh. Việc liên kết được tạo nên bằng cách mở rộng các thành phần câu như thêm trạng ngữ, thêm quan hệ từ, thêm các cụm danh từ, cụm động từ và cụm tính từ. Các ý thường được trình bày dưới dạng từ khóa hoặc câu ngắn gọn, vì thế việc mở rộng các thành câu sẽ giúp câu cụ thể, có thông tin rõ ràng, sinh động và hấp dẫn hơn. Đặc biệt, việc sử dụng các phép liên kết câu như dùng quan hệ từ, phép lặp, dùng đại từ, …sẽ tạo mối liên hệ chặt chẽ cho câu, đoạn. Ngoài ra, việc sử dụng các từ láy, thành ngữ, các phép tu từ sẽ giúp lời văn thú vị, thu hút sự chú ý của người đọc nhiều hơn, từ đó, hiệu quả thuyết phục sẽ đạt kết quả cao hơn. Đương nhiên, tất cả các thao tác trên đây được đặt trên cơ sở đặc điểm của văn nghị luận chứng minh là luận điểm rõ ràng, luận cứ phong phú, xác thực, đáng tin và phương pháp lập luận phù hợp, thuyết phục. 4. Đọc lại và sửa chữa Người viết đọc lại bài viết của mình để kiểm tra các lỗi sai về chính tả, ngữ pháp; hoặc thay thế, thêm, xóa bỏ các luận điểm, luận cứ trong bài. Người viết cần đọc và chỉnh sửa nhiều lần thời gian cho phép để bài viết hoàn chỉnh và tốt nhất có thể. Nếu có thể, cần tham khảo các bài viết khác để so sánh, điều chỉnh phù hợp với yêu cầu của đề, phong cách viết của bản thân. II. Phân tích kiểu văn bản Để giúp người viết hình dung rõ ràng hơn về dàn ý của bài văn chứng minh, chúng tôi xin minh họa bằng cách phân tích mẫu bài viết hoàn chỉnh sau đây Bài làm Mở bài Dẫn vào từ giá trị chung của tục ngữ. Khẳng định sự đúng đắn của câu tục ngữ Từ lâu, tục ngữ đã được ông cha ta xem là “túi khôn” chứa đựng những kinh nghiệm sống quý giá. Một trong số đó phải kể đến câu tục ngữ "Có chí thì nên" - kinh nghiệm để con người vượt qua những thách thức trong cuộc sống nhằm vươn tới thành công. Thân bài Giải thích nghĩa từng từ trong câu tục ngữ Khái quát lại giá trị của câu tục ngữ Trình bày các lí lẽ Phân tích các dẫn chứng về người nổi tiếng. Sắp xếp theo trình tự từ ngoài nước- trong nước. Các dẫn chứng trong nước sắp xếp theo trình tự thời gian Phê phán các trường hợp thiếu ý chí. Mở rộng xem xét ở khía cạnh khác Trước hết, "chí" ở trong câu tục ngữ trên được hiểu là ý chí, là quyết tâm, là nghị lực trong cuộc sống, cũng có thể hiểu là những ước mơ, hoài bão, khát vọng lớn trong mỗi con người. "Nên" chính là thành công, thành quả mà con người tạo ra. Câu tục ngữ "Có chí thì nên" khẳng định tầm quan trọng của ý chí, nghị lực đối với sự phát triển của mỗi người trên đường đời. Có ý chí sẽ thành công, có ý chí sẽ nhận về chiến tích xứng đáng. Thật vậy, cuộc đời này không phải lúc nào cũng bằng phẳng, dễ đi, cũng có những thời điểm ta gặp phải những ghềnh thác, chông chênh, đó là điều khó tránh khỏi. Những lúc như vậy, nếu ta không có bản lĩnh, thiếu đi ý chí ta sẽ dễ dàng lùi bước, thậm chí là ngập chìm trong sự dằn vặt, khổ đau. Trái lại, nếu có ý chí, nghị lực thì sẽ vượt khó, giải nguy dễ dàng hơn. Nếu ta kiên trì theo đuổi, lấy thất bại làm kinh nghiệm, lấy ý chí làm động lực thì ghềnh thác đường đời chỉ là những chướng ngại bên đường, chỉ là bậc thang để mang đến cho chúng ta thành công có ý nghĩa hơn mà thôi. Ý chí quyết định rất lớn đến sự thành công của con người, mỗi thành công đều mang màu ý chí. Chưa có người thành công nào mà thiếu đi ý chí, cũng chẳng có kẻ thất bại nào bảo mình thừa bản lĩnh. Nếu chưa vươn tới thành công thực thụ thì chắc chắn rằng đó là do bạn chưa đủ ý chí, sự kiên trì theo đuổi mục tiêu của mình mà thôi. Trong thực tế, ta gặp không ít những tấm gương sáng về nghị lực, ý chí phi thường. Họ vượt qua những trở ngại, khó khăn với niềm tin, sự kiện trì với ý chí vững vàng. Anh chàng Nick Vujicic bất hạnh sinh ra đã không có tay chân vẹn toàn như người khác. Vì thế, anh lớn lên trong sự dằn vặt, mặc cảm, tự ti. Thế nhưng, cuối cùng sức mạnh của niềm tin, nghị lực đã nâng đỡ anh đứng dậy đối mặt với sự khiếm khuyết của mình. Anh có thể bơi, đá bóng và trở thành một diễn giả nổi tiếng, người truyền cảm hứng cho tất cả mọi người. Anh đã thành công. Còn tại Việt Nam, không ai là không biết đến cậu bé Nguyễn Hiền. Do nhà nghèo khó, không có tiền đi học, ngày ngày cậu vẫn kiên trì đứng ngoài cửa lớp để học lỏm. Dù làm bất kể việc gì vẫn dành thời gian học bài, viết chữ cả trên đất, trên cát, trên tàu lá chuối. Nhớ sự cố gắng không ngừng nghỉ, cậu bé nghèo ấy sau này đã đỗ đạt trạng nguyên, giúp đời, giúp nước. Ngày nay, có chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, vượt muôn ngàn gian khó, vui bao gông cùm của giặc để tìm đường cứu nước, giúp dân tộc chiến đấu, giải phóng, thống nhất nước nhà. Thử hỏi nếu không có một ý chí sắt đá, một tinh thần thép liệu Người có thể chịu đựng những cực khổ, gian truân ấy? Chính nhờ ý chí kiên định với quyết tâm cao và lòng yêu nước thiết tha mà Người đã lãnh đạo cuộc cách mạng nước nhà đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Hay gần đây là tấm gương của anh Nguyễn Vũ Hoàng, chàng trai nghèo đất Quảng miền Trung nắng cháy, hiểu thấu những vất vả của ba mẹ, từ nhỏ anh Hoàng đã chịu khó học hành để mong ngày phụ giúp gia đình. Cuối cùng thành quả nhận được là một suất học bổng du học của chương trình đường lên đỉnh Olympia khi anh giành được vọng nguyệt quế năm. Ý chí lớn thì đường đời có gập ghềnh, gian khó ra sao cũng có thể vượt qua. Nuôi dưỡng ý chí là điều cần thiết để mỗi người vươn tới thành công, đạt được đích đến mà mình từng mơ ước. Tuy nhiên, trong thực tế, ta vẫn bắt gặp nhiều người thiếu bản lĩnh, thiếu ý chí trong suy nghĩ và cả trong hành động. Việc làm chưa xong, thấy khó khăn thì bỏ dở, mới nghe vài ba người phản xét, cợt nhả lại nghĩ mình tệ hại, buông bỏ kế hoạch bản thân từng vạch ra. Một vài kẻ khác lại sống không mục tiêu, không định hướng, họ phó mặc cho đời mình cho số phận mà không hề biết rằng số phận nằm trong bàn tay chính mình. Họ sống trong một đời sống nhạt nhẽo, mãi chẳng biết mình nên làm gì, sẽ làm gì tiếp theo. Bởi thế mà ngay cả bản thân họ chẳng thế cứu nó mình thì làm gì có thể giúp ích cho xã hội. Song, cũng có khối người lấy danh nghĩa của ý chí, nghị lực để che đậy sự cố chấp đến bảo thủ của mình. Họ đã thất bại vì thiếu khả năng, thiếu cơ sở thực tế đúng đắn nhưng họ lại vẫn khư khư tiếp tục thực hiện hết lần này đến lần khác, lãng phí thời gian, tiền của, công sức. Vì vậy, điều quan trọng là ta biết rút kinh nghiệm sau mỗi lần gặp khó khăn, cũng biết tỉnh táo dừng lại trước một mục tiêu hão huyền, viễn vong. Kết bài Khẳng định lại tính đúng đắn của câu tục ngữ. Rút ra bài học nhận thức chung. Câu tục ngữ xưa của cha ông cho đến ngày nay và mai sau vẫn còn nguyên giá trị. Lời khuyên chân thành" Có chí thì nên" là bài học cho bao thế hệ học sinh chúng em học tập để vượt khó, chạm tới những thành công mới. Ý chí không phải là cái có sẵn mà mỗi người cần phải tôi luyện từng ngày, từ trong nghĩ suy, biến thành hành động và quyết tâm thực hiện. Phải sống có kế hoạch, làm việc có mục tiêu, phải bền bỉ, kiên trì với ước mơ. Dù thất bại đừng chùn bước, dù chông gai đừng sợ hãi, hãy vững vàng đứng dậy bước đi. Hãy rèn luyện cho bạn thân sự cứng cỏi để vững bước trên đường đời. Mồ hôi, máu và nước mắt hôm nay rơi sẽ được nhận lại những quả ngọt lành ngày mai. Hãy tiến về phía trước bằng niềm tin, ý chí, nghị lực! III. Ghi nhớ Muốn làm bài văn lập luận chứng minh thì cần thực hiện bốn bước Dàn ý bài văn chứng minh gồm Mở bài giới thiệu vấn đề cần nghị luận chứng minh. Thân bài dùng lí lẽ và dẫn chứng để chứng tỏ luận điểm là đúng. Kết bài Khẳng định lại tính đúng đắn của luận điểm và rút ra bài học nhận thức chung. Chú ý về liên kết giữa các phần, đoạn, câu. Giáo viên biên soạn Cô Trần Thị Thùy Duyên Đơn vị Trường TH THCS THPT Lê Thánh Tông

các bước làm bài văn lập luận chứng minh